AVLU NEDİR?

AVLU NEDİR?

Avlu bir yapının orta veya yanlarında bulunan etrafı duvar çit gibi elemanlarla çevrili, üstü açık, tamamen veya kısmen kapalı olabilen ve bağlı olduğu yapı ile bütünleşmiş yerlerdir. Bahçe ve sundurmalardan ayrılan en önemli özelliği etrafının duvar ve benzeri yapı elemanları ile kapatılarak daha özel yaşamlara olanak sağlamasıdır.

Avlular hemen her kültürde geniş uygulama alanı bulmuşlardır. Kullanılmaya başladığı dönemler ilk yerleşimlerin başladığı tarihsel dönemlere kadar gider. Batı mimarisinde Atrium olarak ta bilinir. Bir yapıda bir avlu olabileceği gibi birbirinden bağımsız veya bağlantılı birden çok avlu olabilir.

Türk mimarisinde de avlu çok kullanılan mekanlardır. Geleneksel Türk evinde sokaktan önce bir kapı ile avluya girilir ve esas konutun girişi bu avluya açılır. Türk evi avluları genel olarak üstü açık yapılır. Avluların konutlar haricinde en çok kullanılmış olduğu yerler dinsel yapılar, hanlar, kervansaraylar, askeri kışlalar gibi kamu ve ticari yapılardır. Avlular tarih boyunca hem güvenlik hem de gizlilik anlamında fonksiyonlar yüklenmiştir. Han ve kervansaraylarda geniş bir alan ve onu çevreleyen revaklar, ahırlar gibi üstü kapalı mekanlar bulunur. Saraylarda haremlik gibi mekanlarda hayat yazın avlularda çokça yer alır. Dinsel yapıların birçoğu gibi avlu memleketimizde camilerin de önemli mekanlarındandır. Camilerde büyüklük ve konumuna göre bir veya iki avlu bulunur. Dış avlu denilen dışarı ile direkt bağlantılı avlular duvar ve genelde metal kullanılmış parmaklıklar, yarıklar ve kapılar ile dış mekanlardan ayrılmış bir ilk bölümdür.  Zemini genelde toprak olmakla beraber yer yer taş veya mermer kaplı olabilir. Dış avluda ağaçlar bulunabilir. Dış avluyu daha kapalı bir duvar ve kemer, tonuz ve kubbeli revakla çevrili büyük ve işçilikli kaplarla girilen iç avluya ulaşılır. Yar döşemesi mermer kaplı olan iç avluda şadırvan adı verilen çeşmeler bulunur ve cami girişi bu iç avluya açılmaktadır.