BU EVLERİ KİM ALIYOR?

Kim alıyor bu evleri?

Konut satışları için TÜİK (Tüketici İstatistik Kurumu) tarafından 2018 yılında yapılan son araştırma sonuçlarına göre Türkiye genelinde 1,3 milyon konut satışı gerçekleşti. Dövizdeki dalgalanmalar, talebin üzerinde gerçekleşen konut arzı, inşaat firmalarının finansman problemleri, faizlerdeki anormal artışlara rağmen Türkiye Cumhuriyetindeki en yüksek konut satışı yapılan 2. yıl oldu. Bu durumda ise herkesin merak ettiği; Bu evleri kim alıyor? sorusunun cevaplarını sizin için araştırdık.

TÜİK verileri ne kadar güvenilir?

Muhalif çevrelerde yükselen en temel söylem ise; TÜİK verilerinin ne derecede güvenilir olduğu ve bu istatistiklerinin gerçekçi olup olmadığı. 2018 yılı tüm şanssızlıkların bir araya geldiği, Eylül ayı verilerine göre ise 15 yılın en yüksek enflasyon değerine ulaştığı bir yıl olarak akıllarda kaldı. Böyle olunca insanların aklına bu soruların gelmesi de gayet doğal tabi. Hatta yüksek enflasyon nedeniyle TÜİK başkan yardımcısı Enver Taşlı görevden alındı.

Doğru orantılı olarak da konut satışlarının da düşük bir satış seyri izlemesi bekleniyordu. Bizde boş durmadık ve TÜİK verilerinde herhangi bir sapma ve tutarsızlık olup olmadığını araştırdık. Öncelikle söylememiz gereken verilerin kendi içerisinde tutarlı olduğu ve matematiksel bir hesaplama hatasının bulunmadığı. Edindiğimiz bilgilere göre de TÜİK bu verileri kendisi hesaplamıyor, doğrudan tapu dairelerinden gelen işlem sayılarının sisteme otomatik girilmesi sonrasında sonuçlar ortaya çıkıyor. TÜİK verileri il / ilçe kırılımı ile tüm herkesin erişimine ve kullanımına açık.

Peki konut satışları neden yükseldi?

Bahsettiğimiz üzere rakamların şişirilmesi teknik olarak çok zor görünüyor. Konut satış istatistiklerine aylık periyodlarda baktığımızda aslında 2017 ile arada anormal de bir fark da bulunmamakta. 2018 yılındaki ekonomik belirsizlik ve enflasyon yükselmeseydi tüm zamanların en çok satış yapılan rekor yılı olabilirdi.

Konut satışlarının arttıran en önemli unsurlar ise;

Konut kampanyaları etkili olması,
Yabancılara tanına imkanlar ile satışların artması,
Peşin parası olanların yatırım yapması,
Faiz avantajlarından yararlanmak isteyenler,
Müteahhit firmaların kendi konutlarını satın alması.

Konut Kampanyaları

Hükümetin enflasyonu azaltmak ve iç piyasayı hareketlendirmek için başlattığı kampanya desteği etkili oldu. Büyük inşaat firmalarının neredeyse tamamı enflasyon ile mücadele destek programı kapsamında ek kampanya ve indirimler başlattı. Konut kredisi faiz oranlarında yaşanan artışlar ise kampanyalara olan ilgili en yüksek seviyelere ulaştı. İnşaat firmaları da ellerindeki stokları eritip mevcut borçlarını daha da düşürmeye çalıştı.

Yabancılara Konut Satışları

Döviz kurlarında yaşanan artış yabancıların kendi ülkelerine göre daha uygun fiyata konut sahibi olma imkânı sağladı. Doların yükselmesini fırsat bilen bu kişiler paralarını yüksek kurdan Türk Lirasına çevirip marka konutlara yatırım yaptı. Aynı zamanda yurtdışında çalışan Türk uyruklu vatandaşlar da döviz birikimlerinin bir kısmını konut sahibi olmak için harcadı ve böylece son yıllarda yabancılara yapılan satış en yüksek seviyeye ulaştı.

Nakit parası olanlar

Konut fiyatlarındaki düşüşü fırsat bilen ve elinde nakdi bulunan vatandaşların da tercihi yine orta ve lüx seğmenindeki konut projeleri oldu. Müteahhit firmalar finansal zorlukları atlatmak için peşin alınan evlerdeki indirimi artırınca beklenilenden daha fazla satış imkânı oluştu.

Faiz avantajından yararlanmak isteyenler

Geçen yıl bankaların verdiği faiz mevduata verdikleri faiz konut kredisinden yüksek olduğu için insanlar bunu avantaja dönüştürüp neredeyse faiz ödemeden az bir peşinat ödeyip ev sahibi oldu.

Müteahhit firmaların kendi evlerini alması

Bazı müteahhit firmaların kendi konutları alması ilk kez duyduğumuzda bizim de garibimize gitse de edenlerini anladığımızda mantıklı gibi geliyor. Şöyle ki; bankadan kredi çekmek istemeyen veya zorlanan firmalar yüksek faizle borçlanmış olanlar kendi alt firmalarına ellerindeki konutları krediyle satış yaparak nakit sorunlarını kısmen çözmüş oluyor. Hatırı sayılır bir adete ulaşan bu tarz satışlar ise istatistikleri direk etkiliyor.

Genel olarak değerlendirmek gerekirse; TÜİK ‘in verilerinin doğru olmasına rağmen inşaat sektörünün zor günler geçirdiğini ve önümüzdeki birkaç yıl sektörün eski satışları yakalayamayacağını rahatlıkla söyleyebiliriz.