MÜSPET EDİM NEDİR

MÜSPET EDİM NEDİR?

Edim, bir şeyi yapmak ya da yapmamak gibi eylemler sonucu doğan hukuki sonuçtur. Borçlar Kanunu’na göre borçlunun borcunu ödemesi, alacaklının alacağını istemesi edimdir.

Müspet, olumlu demektir. Müspet edim ise bir şeyi yapmak, vermek sonucu ortaya çıkan hukuki sonuçtur. Borçlunun borcunu zamanında ödemesi kendisinden beklenen olumlu davranıştır ve buna müspet edim denir.

Her borç ilişkisinde tarafların yükümlülükleri vardır. Bu yükümlülüklerine edim denir. Olumlu sonuç doğuran edimler müspet, olumsuz sonuç doğuran edimlerde menfi olarak adlandırılır. Edimin konusu belirlenmiş ya da belirlenebilir olmalıdır.

Müspet yani olumlu edimlere örnek verecek olursak, satış söz konusu olduğu durumlarda malı alacaklıya teslim etme, hizmet sözleşmesi kurulması ile işçinin iş görmesi, görevini yerine getirmesinden bahsedebiliriz.

Müspet edimler hem şahsi (kişisel) hem de maddi nitelik taşıyabilirler. Bazı müspet edimler borçlunun kendi bedeni veya fikri becerisiyle yerine getirilebilir. Bunlar müspet kişisel edimlerdir. Örneğin bir ressamın bir kişiye portresini yapacağının sözünü vermesi kişisel edimidir. Bunu bir başka üçüncü kişi yerine getiremez. Bu tür kişisel müspet edimler miras yolu ile geçmezler.

Miras yolu ile geçen olumlu edimler maddi edimlerdir. Bunlar borçlunun ölmesi durumunda mirasçılarına kalan mal varlığından ödenmesi ile edim gerçekleştirilmiş olur. Borçlunun borcunu ödemesi, bir şeyi vermeyi taahhüt etmesi maddi müspet edimlerdir.

Bazı borç ilişkilerinde müspet ve menfi edimler bir arada bulunabilirler. Buna örnek verecek olursak, bir gayrimenkul sahibi malını kiraladığında söz konusu gayrimenkulü kiracıya vermek, kiracının bu gayrimenkulü kullanmasına katlanmak ve gayrimenkulün kiracı tarafından kullanılmasını mümkün kılmak ile yükümlüdür. Burada mal sahibinin kiracının kullanımına gayrimenkulü vermesi müspet edim, kiracının gayrimenkulü kullanmasına katlanmazı menfi edimdir.