ALENİYET İLKESİ NEDİR?

ALENİYET İLKESİ NEDİR?

Açıklık anlamına gelen aleni kelimesinden türemiş olan aleniyet ilkesi, tapu ve hukuk konularında karşımıza çıkmaktadır. Tapu sicil belgelerinin ilgili ve hak sahibi kişilere açık olduğu Medeni Kanun’ da belirtilmiştir. İlgili kişiler ile tapu sicil belgelerini ve bilgilerini paylaşmak aleniyet ilkesine uygun bir durumdur. Hiç kimse tapu sicil kayıtlarını bilmediğini söyleyemez ve hiçbir dava da bunu ileri süremez.

TAPUDA ALENİYET İLKESİ

Türk Medeni Kanunu’nun 1020. maddesine göre Tapu sicili herkese açıktır. Tabi ki ilgisini inanılır kılması gerekmekte ve tapu kütüğünde ilgisi olan sayfa ve belgeleri inceleyerek bunların örneklerinin kendisine verilmesini talep edebilir. Hiç kimse tapu kütüğünde bir sicil kaydını bilmediğini iddia edemez.

Tapu ile ilgisi olan kişiler mirasçılar, tapu sahipleri, vekilleri ve avukatlarıdır. Bunlar tapu sicilini inceleyerek kendilerine gerekli belge nüshalarını alabilirler. Bu da tapuda aleniyet ilkesini göstermektedir.

Tapu kütüğünü ilgili kişilerin incelemesi ve bir nüshasını alması mümkündür. Ancak mal sahiplerinin, haciz ve alacaklıların tapu sicillerine bir başka kişi ulaşamaz. Böyle durumlarda sadece tapu memurları yetkilidir. Birine ait tapu kütüğü ancak taşınmazına rehin işlemi uygulatmış kişilere açıktır. Rehin işleminin belgesini tapu sicil müdürlüğünde göstermek ve ispat etmek söz konusu taşınmazın kütük bilgilerine ulaşmak için yeterlidir.

HUKUKTA ALENİYET İLKESİ

Anayasanın 141. Maddesine göre tüm yargı ve duruşmalar kamuya açıktır. Ancak kamu güvenliği için tehdit oluşturacak ya da genel ahlak ilkelerine uymayan duruşmalar gizli yapılmaktadır. Bu durum dışında dava taraflarının yanı sıra isteyen herkes duruşmalara katılarak oturumu izleyebilirler.

ALENİYET İLKESİNİN AMAÇLARI

Aleniyet ilkesi ile halkın yargıya güveni artmakta, yargının gücü halk tarafından değerlendirilip, denetlenmeyi sağlamaktadır. Aleniyet ilkesi ile yargının bağımsızlığı ve tarafsızlığından emin olunmakta ve toplum adli olaylar karşısında bilgi sahibi olmaktadır. Bu da kamu düzeninin sağlanmasında önemli rol oynar.